آی تی مارکت: نصب یک هارد دیسک جدید، چه HDD (هارد دیسک سنتی) و چه SSD (حافظه‌های حالت جامد)، می‌تواند یکی از اولین و مهمترین مراحل ارتقاء سیستم کامپیوتری باشد. با این حال، ممکن است پس از نصب هارددیسک جدید، سیستم آن را نشناسد. این مشکل می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که در این مقاله به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
۱. اتصال نادرست کابل‌ها
یکی از شایع‌ترین دلایل شناخته نشدن هارددیسک، اتصال نادرست کابل‌های SATA یا منبع تغذیه است. هارد دیسک‌های جدید معمولاً از طریق کابل SATA به مادربرد متصل می‌شوند. اگر کابل‌ها به درستی متصل نباشند یا دچار خرابی باشند، سیستم قادر به شناسایی هارددیسک نخواهد بود.
راه‌حل:
– اطمینان حاصل کنید که کابل SATA به درستی به پورت مربوطه در مادربرد و هارددیسک متصل شده است.
-… و نیز مطمئن شوید که کابل تغذیه به هارددیسک وصل است و منبع تغذیه نیز به درستی کار می‌کند.
مراحل بررسی:
- خاموش کردن سیستم: ابتدا سیستم خود را کاملاً خاموش کرده و برق آن را قطع کنید تا از آسیب به سخت‌افزار جلوگیری شود.
- باز کردن کیس: در کیس را باز کنید و به کابل‌های متصل به هارددیسک جدید توجه کنید.
- بررسی کابل SATA: مطمئن شوید که یک سر کابل SATA به هارد دیسک و سر دیگر به یکی از پورت‌های SATA روی مادربرد متصل شده است. کابل باید به خوبی در جای خود قرار گیرد و هیچ لقی نداشته باشد.
- بررسی کابل تغذیه: اطمینان حاصل کنید که کابل تغذیه‌ای که از منبع تغذیه (PSU) به هارد دیسک متصل شده است، به درستی وصل شده و ولتاژ مناسب را تأمین می‌کند.
- تعویض کابل‌ها: اگر مشکوک به خرابی کابل هستید، از یک کابل SATA یا تغذیه دیگر استفاده کنید تا مطمئن شوید که مشکل از کابل نیست.
۲. نیاز به فرمت و پارتیشن‌بندی هارد دیسک
هارد دیسک‌های جدید معمولاً بدون پارتیشن‌بندی و فرمت به دست شما می‌رسند. اگر هارد دیسک جدید به درستی فرمت نشده باشد، سیستم عامل قادر به شناسایی و استفاده از آن نخواهد بود.
راه‌حل:
– از ابزار مدیریت دیسک (Disk Management) در ویندوز یا معادل آن در سیستم‌عامل‌های دیگر برای ایجاد پارتیشن و فرمت هارد دیسک استفاده کنید.
– برای این کار، به بخش “Create and format hard disk partitions” در ویندوز بروید و هارد دیسک جدید را شناسایی کنید، سپس آن را پارتیشن‌بندی و فرمت نمایید.
مراحل انجام پارتیشن‌بندی و فرمت:
- ورود به Disk Management:در ویندوز، کلیدهای `Win + X` را فشار داده و گزینه “Disk Management” را انتخاب کنید. در سیستم‌عامل‌های دیگر مانند macOS یا Linux نیز ابزارهای مشابهی وجود دارد.
- شناسایی هارد دیسک جدید:در پنجره باز شده، هارددیسک جدید به صورت دیسکی بدون تخصیص (Unallocated) نمایش داده می‌شود.
- ایجاد پارتیشن: روی فضای خالی کلیک راست کنید و گزینه “New Simple Volume” را انتخاب کنید. با پیروی از راهنما، حجم مورد نظر را تعیین و پارتیشن‌بندی را انجام دهید.
- فرمت کردن پارتیشن: پس از ایجاد پارتیشن، آن را فرمت کنید. معمولاً از فرمت NTFS برای ویندوز و exFAT یا APFS برای macOS استفاده می‌شود.
- اختصاص دادن حرف درایو: در نهایت، به پارتیشن خود یک حرف درایو (مثل D: یا E:) اختصاص دهید تا در File Explorer نمایش داده شود.
۳. ناسازگاری بایوس/UEFI با هارد دیسک
ممکن است بایوس (BIOS) یا UEFI سیستم شما به‌روزرسانی نشده باشد یا تنظیمات صحیح برای شناسایی هارد دیسک جدید را نداشته باشد. این مشکل به ویژه در مادربردهای قدیمی که از هارد دیسک‌های جدید پشتیبانی نمی‌کنند، وجود دارد.
راه‌حل:
– به بایوس/UEFI سیستم خود وارد شوید و بررسی کنید که آیا هارددیسک جدید در لیست دیسک‌های شناسایی شده قرار دارد یا خیر.
– اگر شناسایی نشده، ممکن است نیاز به به‌روزرسانی بایوس/UEFI داشته باشید. به وب‌سایت تولیدکننده مادربرد مراجعه کرده و نسخه جدید بایوس/UEFI را دریافت و نصب کنید.
مراحل به‌روزرسانی بایوس/UEFI:
- شناسایی نسخه بایوس فعلی: با وارد شدن به بایوس (معمولاً با فشردن کلیدهایی مانند Del، F2 یا Esc هنگام بوت)، نسخه فعلی بایوس را یادداشت کنید.
- دانلود نسخه جدید: به وب‌سایت تولیدکننده مادربرد یا لپ‌تاپ خود بروید و نسخه جدید بایوس/UEFI را دانلود کنید. مطمئن شوید که فایل مربوط به مدل دقیق مادربرد خود را دریافت می‌کنید.
- ایجاد USB بوتیبل: معمولاً برای به‌روزرسانی بایوس به یک USB بوتیبل نیاز دارید. نرم‌افزارهای مخصوصی توسط تولیدکنندگان ارائه می‌شود که با استفاده از آنها می‌توانید به‌روزرسانی را انجام دهید.
- اجرای به‌روزرسانی: پس از بوت شدن از USB، راهنمای به‌روزرسانی بایوس را دنبال کنید. این فرآیند معمولاً شامل انتخاب فایل بایوس و تأیید به‌روزرسانی است.
- بازگشت به تنظیمات بایوس: پس از به‌روزرسانی، وارد بایوس شوید و تنظیمات مربوط به هارد دیسک‌ها را مجدداً بررسی و تنظیم کنید.
۴. مشکل در تنظیمات کنترلر SATA
در بایوس یا UEFI، ممکن است تنظیمات مربوط به کنترلر SATA به درستی پیکربندی نشده باشند. کنترلر SATA ممکن است در حالت‌های مختلفی از جمله IDE، AHCI، یا RAID کار کند. انتخاب نادرست این حالت‌ها می‌تواند منجر به شناخته نشدن هارد دیسک شود.
راه‌حل:
– در تنظیمات بایوس/UEFI، حالت SATA را به AHCI تغییر دهید و سپس سیستم را مجدداً راه‌اندازی کنید.
– اگر از حالت RAID استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که تنظیمات RAID به درستی پیکربندی شده‌اند.
مراحل تغییر تنظیمات SATA:
- ورود به بایوس/UEFI: سیستم خود را ری‌استارت کرده و به بایوس/UEFI وارد شوید.
- یافتن تنظیمات SATA: به بخش تنظیمات Advanced بروید و گزینه‌ای با عنوان SATA Configuration یا مشابه آن را پیدا کنید.
- تغییر حالت به AHCI: در تنظیمات کنترلر SATA، حالت را به AHCI تغییر دهید. این حالت معمولاً بهترین سازگاری را با هارد دیسک‌های جدید دارد.
- ذخیره و خروج: تغییرات را ذخیره کرده و از بایوس خارج شوید. سیستم ری‌استارت شده و باید هارد دیسک جدید را شناسایی کند.
۵. ناسازگاری درایورها
درایورهای قدیمی یا ناسازگار می‌توانند مانع از شناسایی هارد دیسک جدید توسط سیستم عامل شوند. این مشکل می‌تواند به ویژه در سیستم‌های ویندوزی مشاهده شود.
راه‌حل:
– مطمئن شوید که درایورهای SATA، AHCI و RAID مادربرد به روز هستند. می‌توانید این درایورها را از وب‌سایت تولیدکننده مادربرد یا لپ‌تاپ خود دریافت کنید.
مراحل به‌روزرسانی درایورها:
- شناسایی مادربرد: مدل دقیق مادربرد یا لپ‌تاپ خود را پیدا کنید.
- دانلود درایورها:به وب‌سایت تولیدکننده مادربرد بروید و درایورهای SATA، AHCI، یا RAID مربوط به مدل خود را دانلود کنید.
- نصب درایورها: پس از دانلود، درایورها را نصب کنید. این کار ممکن است نیاز به ری‌استارت سیستم داشته باشد.
- بررسی Device Manager: پس از نصب، به Device Manager در ویندوز بروید و بررسی کنید که آیا هارد دیسک در بخش Disk Drives به درستی نمایش داده می‌شود یا خیر.
۶. مشکلات فیزیکی یا خرابی هارد دیسک
گاهی اوقات، مشکل می‌تواند ناشی از خرابی خود هارد دیسک باشد. هارد دیسک ممکن است به دلیل مشکلات تولیدی، حمل و نقل، یا شرایط نگهداری دچار خرابی شده باشد.
راه‌حل:
– هارد دیسک را به یک سیستم دیگر متصل کنید تا ببینید آیا در آنجا نیز شناخته نمی‌شود. اگر همچنان مشکل وجود دارد، ممکن است هارد دیسک معیوب باشد و نیاز به تعویض داشته باشد.
مراحل بررسی:
- اتصال هارد دیسک به سیستم دیگر: هارد دیسک را به یک سیستم دیگر متصل کنید تا بررسی شود آیا مشکل همچنان وجود دارد.
- استفاده از ابزارهای تست سلامت: از نرم‌افزارهای تست سلامت هارد دیسک مانند `CrystalDiskInfo` یا `HDDScan` استفاده کنید تا ببینید آیا مشکل فیزیکی در دیسک وجود دارد.
- بررسی صداهای غیرعادی: هارد دیسک را برای شنیدن صداهای غیرعادی مانند کلیک کردن مداوم یا صداهای عجیب بررسی کنید. این صداها معمولاً نشان‌دهنده مشکلات مکانیکی هستند.
- درخواست گارانتی: در صورتی که هارد دیسک تحت گارانتی است و مشکل فیزیکی دارد، برای تعویض یا تعمیر با شرکت تولیدکننده تماس بگیرید.
۷. محدودیت‌های ظرفیت هارد دیسک در سیستم‌های قدیمی
برخی سیستم‌های قدیمی ممکن است با هارد دیسک‌های با ظرفیت بالا سازگاری نداشته باشند. برای مثال، مادربردهای قدیمی ممکن است نتوانند هارد دیسک‌های بالای ۲ ترابایت را شناسایی کنند.
راه‌حل:
– بررسی کنید که آیا مادربرد شما از ظرفیت هارد دیسک جدید پشتیبانی می‌کند یا خیر. در صورت نیاز، از نرم‌افزارها یا تکنیک‌های خاصی برای پشتیبانی از دیسک‌های با ظرفیت بالا استفاده کنید.
مراحل بررسی:
- بررسی مستندات مادربرد: به دفترچه راهنمای مادربرد یا وب‌سایت سازنده مراجعه کنید تا ببینید چه ظرفیت‌هایی توسط مادربرد پشتیبانی می‌شود.
- استفاده از نرم‌افزارهای خاص: اگر مشکل به دلیل محدودیت سیستم‌عامل است، می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند `GPT Loader` یا `Intel RST` استفاده کنید که امکان شناسایی دیسک‌های بزرگتر را فراهم می‌کنند.
- تقسیم ظرفیت هارد دیسک: در صورتی که هیچ راه‌حلی کارساز نبود، می‌توانید هارد دیسک خود را به چندین پارتیشن کوچکتر تقسیم کنید تا سیستم قادر به شناسایی آنها باشد.
۸. پشتیبانی از فرمت‌های جدید هارد دیسک
بعضی از هارد دیسک‌های جدید، به خصوص SSDها، ممکن است از فرمت‌های پیشرفته‌ای مانند NVMe استفاده کنند که نیاز به پشتیبانی خاصی از مادربرد دارند.
راه‌حل:
– اگر هارد دیسک شما NVMe است، مطمئن شوید که مادربرد شما از اسلات M.2 و فرمت NVMe پشتیبانی می‌کند.
– در صورت لزوم، از تبدیل‌کننده‌های مناسب یا اسلات‌های M.2 سازگار استفاده کنید.
مراحل بررسی:
- بررسی پشتیبانی مادربرد: دفترچه راهنمای مادربرد یا وب‌سایت سازنده را بررسی کنید تا مطمئن شوید که اسلات M.2 روی مادربرد از NVMe پشتیبانی می‌کند.
- به‌روزرسانی بایوس/UEFI: در صورتی که مادربرد از NVMe پشتیبانی نمی‌کند، ممکن است به‌روزرسانی بایوس/UEFI پشتیبانی از NVMe را اضافه کند.
- استفاده از تبدیل‌کننده‌ها: اگر مادربرد فاقد اسلات M.2 است، می‌توانید از تبدیل‌کننده‌های PCIe به M.2 استفاده کنید تا SSD NVMe را به مادربرد متصل کنید.
***
در کل این را در نظر داشته باشید که شناخته نشدن هارد دیسک جدید پس از نصب روی کامپیوتر می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلات فیزیکی، نرم‌افزاری یا ناسازگاری سخت‌افزاری رخ دهد. برای رفع این مشکل، ابتدا باید از سلامت و درست بودن اتصالات و تنظیمات اطمینان حاصل کنید و سپس به بررسی موارد دیگری مانند به‌روزرسانی بایوس، پارتیشن‌بندی و فرمت هارد دیسک بپردازید. اگر مشکل همچنان باقی ماند، احتمالاً نیاز به بررسی تخصصی‌تر یا تعویض هارد دیسک دارید.
