چرا هارد SSD ؟
***
با این حال، شاید بخواهید به خاطر موضوعات دیگر از جمله پشتیبان‌گیری از داده‌ها یا وجود یک درایو پشتیبان و … یک هارد ثانویه نیز بر روی سیستم خود داشته باشید که در این صورت بهتر است از هارد HDD استفاده کنید. به هر حال اگر قصد خرید یا ارتقاء یکی از این هاردها را دارید، باید تفاوت‌های بین هارد SSD و HDDها را بدانید. آی تی مارکت شما را با مزایا و معایب هر یک از این دو نوع هارد آشنا می‌کند تا بتوانید تصمیم بگیرید که کدام یک برای شما مناسب‌تر است.
مکانیزم کارکرد HDDها این است که آنها ذخیره‌ساز اصلی و غیرفرّار یک کامپیوتر هستند یعنی برخلاف داده‌هایی که در RAM ذخیره می‌شوند و با خاموش کردن کامپیوتر از بین می روند، اطلاعات موجود در HDD با خاموش کردن سیستم از بین نمی‌روند. یک HDD در اصل شامل یک یا چند صفحه فلزی است که با یک پوشش مغناطیسی برای ذخیره‌سازی داده‌ها پوشیده شده‌اند. یک هد خواندن/نوشتن روی یک بازو (یا مجموعه‌ای از آنها) در حالی که صفحات در حال چرخش هستند، به داده‌ها دسترسی پیدا می‌کند.
هارد SSD نیز عملکرد مشابهی باHDD دارد، اما داده‌ها به جای صفحات مغناطیسی، روی چیپ‌های حافظه فلش متصل به هم ذخیره می‌شوند که حتی در صورت قطع برق، اطلاعات را نگه می‌دارند. این چیپ‌های فلش که اغلب به آنها “NAND” گفته می‌شود، با آنهایی که در فلش‌درایوهای USB استفاده می‌شوند، متفاوت هستند و معمولاً سریع‌تر و قابل اعتمادتر هستند. به همین دلیل، SSDها نسبت به فلش‌درایوهای USB با ظرفیت مشابه، گران‌تر هستند.
درست مثل فلش‌درایوها، SSDها نیز معمولاً بسیار کوچکتر از HDDها هستند و به همین دلیل به تولیدکنندگان امکان می‌دهند که در طراحی کامپیوترها انعطاف بیشتری داشته باشند. برخی از SSDها می‌توانند در باکس های مخصوص هارد دیسک‌های ۲.۵ اینچی یا ۳.۵ اینچی نصب شوند و بعضی نیز در اسلات‌های PCI Express مادربوردها نصب می شوند یا حتی مستقیماً روی مادربورد قرار می‌گیرند، که این پیکربندی در لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌های مدرن رایج است. این نوع SSDها به M2 مشهور هستند.
گفتنی است که ما در این مقاله بیشتر درباره SSD Internal صحبت می‌کنیم، اما این تعاریف تا حد قابل توجهی مربوط به هاردهای اکسترنال هم می‌شود.
فناوری HDD نسبتاً قدیمی است (حداقل در تاریخ کامپیوتر). اولین هارد دیسک IBM 650 RAMAC در سال ۱۹۵۶ معرفی شد و از ۵۰ صفحه‌ی فلزی ۲۴ اینچی برای ذخیره تنها ۳.۷۵ مگابایت فضای ذخیره‌سازی استفاده می‌کرد. این مقدار تقریباً برابر با حجم یک آهنگ موسیقی است که امروز ممکن است استریم کنید، در حالی که فضای فیزیکی که این مقدار داده را نگه می‌داشت به اندازه‌ی دو یخچال تجاری بزرگ بود.
اندازه‌ی استاندارد هارد دیسک‌های کامپیوتر در اوایل دهه ۱۹۸۰ به ۵.۲۵ اینچ رسید و درایوهای ۳.۵ اینچی برای دسکتاپ‌ها و ۲.۵ اینچی برای نوت‌بوک‌ها نیز پس از آن معرفی شدند. رابط‌های کابلی داخلی نیز در طول سال‌ها تغییر کرده‌اند، از سریال به IDE که اغلب به آن Parallel ATA یا PATA گفته می‌شود و سپس به SCSI و Serial ATA (SATA). اما همه این رابط‌ها در اصل یک کار را انجام می‌دهند: “اتصال هارد دیسک به مادربورد کامپیوتر برای انتقال داده‌ها.”
اندازه‌های ۲.۵ و ۳.۵ اینچی که امروزه در هارد دیسک‌های داخلی مدرن به کار می‌روند، تقریباً همیشه از رابط SATA استفاده می‌کنند (حداقل در کامپیوترهای مصرفی). ظرفیت هارددیسک‌ها نیز از چندین مگابایت به چندین ترابایت افزایش یافته است، یعنی بیش از یک میلیون برابر، در حالی که اندازه فیزیکی آنها همچنان ۲.۵ و ۳.۵ اینچ باقی مانده است.
با افزایش قابلیت‌های نوت‌بوک‌ها و لپ‌تاپ‌های فوق‌العاده پرتابل، ظرفیت SSDها افزایش یافت و در نهایت به سایز ۲.۵ اینچی استاندارد برای نوت‌بوک‌ها رسیدند. این کار امکان تعویض آسان هارد ۲.۵ اینچی با یک SSD را فراهم کرد و تولیدکنندگان نیز می‌توانستند طراحی‌های خود را حول یک نوع محفظه هارد متمرکز کنند.
با گذشت زمان، سایزهای کوچکتر هارد SSD مانند کارت SSD mSATA Mini PCIe وM.2 پدیدار شدندکه به دو نوع SATA و PCI Express تقسیم می‌شود. مدل های M.2 به سرعت در دنیای لپ‌تاپ‌ها گسترش یافت و امروزه SSDهای عمدتاً برای ارتقاء کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌های قدیمی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هر دو نوع هاردSSD و HDD، وظیفه مشابهی انجام می‌دهند: راه‌اندازی سیستم و ذخیره‌سازی برنامه‌ها و فایل‌های شخصی شما. با این حال، هر نوع ذخیره‌سازی ویژگی‌های خاص خود را دارد. به دلایل زیر توجه کنید:
اگرچه در گذشته SSDها بسیار گران بودند، اما اکنون تفاوت هزینه آنها با HDDها نسبتا کاهش یافته است. یک هارد اینترنال ۳.۵ اینچی با ظرفیت ۲ ترابایت حدود ۶۰ دلار قیمت دارد، در حالی که ارزان‌ترین SSDهای ۲.۵ اینچی با همان ظرفیت از حدود ۹۰ دلار شروع می‌شوند.
SSDهای مصرفی ظرفیت‌هایی تا ۸ ترابایت دارند، اما این مدل‌ها بسیار گران هستند. در حال حاضر، بیشتر SSDها با ظرفیت ۵۰۰ گیگابایت یا ۱ ترابایت به عنوان درایو اصلی در سیستم‌ها یافت می‌شوند. در حالی که ۵۰۰ گیگابایت به عنوان ظرفیت “پایه” برای درایوهای بوت لپ‌تاپ‌های رایج در نظر گرفته می‌شود، قیمت می‌تواند باعث شود که درایوها به ۲۵۶ گیگابایت کاهش یابند برای سیستم‌های SSD مقرون به صرفه‌تر. کاربرانی که مجموعه‌های رسانه‌ای گسترده دارند یا در زمینه تولید محتوا فعالیت می‌کنند، به ظرفیت‌های بیشتری نیاز خواهند داشت، با درایوهای ۲ ترابایت و ۴ ترابایت در سیستم‌های سطح بالا.
در عین حال، کامپیوترهای رومیزی مصرفی که از یک SSD به عنوان درایو بوت استفاده می‌کنند و یکی یا چند HDD ثانویه دارند، معمولاً HDDهایی با ظرفیت‌های بسیار بیشتر از SSD بوت دارند. به عنوان مثال، شما می‌توانید یک کامپیوتر رومیزی با درایو SSD 1 ترابایتی و یکی یا چند درایو HDD ثانویه با ظرفیت ۸ ترابایت یا ۱۶ ترابایت خریداری کنید، در حالی که درایوهای HDD فردی با ظرفیت‌های تا ۲۲ ترابایت نیز موجود هستند.
سرعت یکی از نقاط قوت SSDها است. یک کامپیوتر مجهز به هارد SSD در کمتر از یک دقیقه و شاید در چند ثانیه راه‌اندازی می‌شود. HDDها برای رسیدن به سرعت عملیاتی نیاز به زمان دارند و در طول استفاده روزمره نیز کندتر از SSDها هستند و به همین خاطر دیگر به عنوان درایو بوت استفاده نمی‌شوند. یک PC یا مک با SSD سریع‌تر راه‌اندازی می‌شود، برنامه‌ها را سریع‌تر اجرا می‌کند و فایل‌ها را سریع‌تر انتقال می‌دهد.
یک مسئله ثانویه در مورد سرعت، تکه‌تکه شدن داده‌ها (fragmentation) است. به دلیل سطوح چرخشی هارد دیسک‌ها، آنها بهتر می توانند فایل های بزرگ که به صورت پیوسته ذخیره می‌شوند، را نگهداری کنند. به این ترتیب، هد دیسک می‌تواند خواندن و نوشتن را در یک حرکت مداوم انجام دهد. زمانی که هارد دیسک‌ها شروع به پر شدن می‌کنند، بخش‌هایی از فایل‌های بزرگ به اطراف صفحه دیسک پراکنده می‌شوند و این باعث می‌شود که دیسک دچار “تکه‌تکه شدن(fragmentation)” شود. اگرچه الگوریتم‌های خواندن/نوشتن به حدی بهبود یافته‌اند که این اثر کاهش یافته ، اما هارد دیسک‌ها همچنان می‌توانند به اندازه‌ای تکه‌تکه شوند که بر عملکرد تأثیر بگذارد. اما SSDها به دلیل عدم وجود هد فیزیکی، نمی‌توانند دچار تکه‌تکه شدن شوند، زیرا داده‌ها می‌توانند در هر نقطه‌ای ذخیره شوند بدون اینکه بر سرعت تأثیر بگذارد که این به ماهیت سریع‌تر SSDها کمک می‌کند.
به عبارتی یک هارد دیسک HDD با صفحات چرخان معمولاً نمی‌تواند برای خواندن و نوشتن سرعتی بیش از ۲۵۰ مگابایت بر ثانیه داشته باشد، در حالی که یک SSD پایه SATA معمولاً می‌تواند به سرعت‌های انتقال دو برابر این مقدار دست یابد. SSDهای نسل جدید PCI Express، بسته به نسل و تعداد خطوط PCI Express پشتیبانی شده، می‌توانند بسیار سریع‌تر باشند. آنها به راحتی می‌توانند چهار برابر سریع‌تر از سریع‌ترین هارد دیسک‌های صفحه‌ای باشند و SSDهای PCI Express Gen 4 که به سرعت در حال تبدیل به استاندارد هستند، می‌توانند به سرعت‌هایی تا ۳,۵۰۰ مگابایت بر ثانیه یا حتی ۷,۰۰۰ مگابایت بر ثانیه برسند، حتی در مدل های پیشرفته PCI Express 5.0 می‌توانند تا نرخ‌های انتقال پنج رقمی نیز برسند. البته همیشه با حداکثر سرعت کار نمی کنند اما در حداکثر سرعت خود به این اعداد میرسند که همین مقایسه بین این فناوری‌ها را بسیار متفاوت می کند.
SSDها قطعات متحرک ندارد،. بنابراین احتمالاً داده‌های شما در اس اس دی در صورت افتادن کیف لپ‌تاپ یا لرزش سیستم در حین کار، بهتر حفظ می شوند. بیشتر HDDها هدهای خواندن/نوشتن خود را زمانی که سیستم خاموش است پارک می‌کنند،. اما وقتی در حال کار هستند، این هدها در فاصله‌ای بسیار کوچک از سطح دیسک در حال چرخش هستند. علاوه بر این، حتی ترمزهای پارک نیز محدودیت‌هایی دارند.
بنابراین اگر شما در استفاده از تجهیزات خود دقت نمی‌کنید، حتما از درایو حالت جامد (SSD) استفاده کنید.
از آنجا که HDDها به صفحات چرخان وابسته هستند، در تولید آنها محدودیت هایی وجود دارد. سال‌ها پیش شرکت های مشهور برای تولید HDDهای ۱.۸ اینچی تلاش های زیادی کردند. اما این محدودیت ها باعث شد که این ساز هارددیسک ها در حدود ۳۲۰ گیگابایت متوقف شود که اکنون دیگر موجود نیستند. اندازه‌های استاندارد امروز ۲.۵ اینچ و ۳.۵ اینچ هستند. اندازه ۲.۵ اینچ برای لپ‌تاپ‌های قدیمی‌تر که دارای محل نصب ۲.۵ اینچی هستند طراحی شده است؛. همچنین می‌توانند در کیس‌های کامپیوترهای رومیزی نصب شوند، زیرا کیس‌های مدرن نقاط نصب برای هر دو اندازه هارد را فراهم می‌کنند. اندازه ۳.۵ اینچی به طور خاص برای نصب در کامپیوترهای رومیزی طراحی شد اند. صفحات این درایوها دارای شعاع بزرگ‌تری هستند و بنابراین می‌توانند داده‌های بیشتری را در هر چگالی نسبت به درایوهای ۲.۵ اینچی نگهداری کنند.
اما SSDها به طور ذاتی کوچکتر هستند زیرا صفحه، محور یا موتور در آنها وجود ندارد، بنابراین می‌توانند با گذشت زمان کوچکتر شوند. همانطور که در بالا اشاره شد، SSDها در اندازه‌های ۲.۵ اینچی برای لپ‌تاپ‌ها موجود هستند. اما اکثر لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌های مدرن دارای SSDهای M.2 با اندازه‌ی یک آدامس هستند. که مستقیماً به مادربورد متصل می‌شوند و بسیاری از مادربوردهای مدرن دسکتاپ دارای چندین اسلات M.2 هستند. توجه داشته باشید که در مورد برخی از لپ‌تاپ‌های بسیار نازک، چیپ‌های NAND SSD مستقیماً روی مادربورد نصب شده‌اند و قابل ارتقاء یا جابه‌جایی نیستند.
حتی آرام‌ترین HDDها هم هنگام استفاده مقداری صدا تولید می‌کنند. چون صفحات دیسک در حال چرخش هستند و بازوی خواندن/نوشتن به جلو و عقب حرکت می‌کند. هارد دیسک‌های سریع‌تر معمولاً صدای بیشتری نسبت به هارددیسک‌های کندتر تولید می‌کنند. در عوض، SSDها هیچ صدایی تولید نمی‌کنند؛ زیرا قطعات مکانیکی ندارند.
علاوه بر این، SSDها نیازی به مصرف برق برای چرخاندن یک صفحه ندارند. در نتیجه، انرژی‌ای که توسط SSD مصرف می‌شود هدر نمی‌رود و به خاطر همین کارآمدتر هستند.
در مورد طول عمر نیز باید گفت SSDها به مرور زمان دچار فرسودگی می‌شوند. زیرا هر سلول در یک بانک حافظه فلش می‌تواند به تعداد محدودی نوشته و پاک شود. که این میزان توسط سازندگان SSD به عنوان «ترابایت نوشته شده» یا TBW اندازه‌گیری می‌شود. اما به لطف دستور TRIM که این چرخه‌های خواندن/نوشتن را بهینه می‌کند،. احتمالاً قبل از اینکه با خطاهای خواندن/نوشتن روبرو شوید یا سیستم شما دچار مشکلاتی از قبیل خراب شدن سلول‌های بیش از حد استفاده شده شود،. سیستم را به دلیل منسوخ شدن کنار خواهید گذاشت. اما باز هم اگر نگران هستید،. ابزارهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند به شما بگویند آیا به پایان عمر تعیین‌شده درایو نزدیک می‌شوید یا خیر.
البته این را هم بدانید که HDDها نیز از استفاده مداوم دچار فرسودگی می شوند، زیرا دارای صفحات فیزیکی و موتورها هستند.
در مجموع، طول عمر به تنهایی در هر دو مورد، تفاوت چندانی ندارد.
SSDها تقریبا برای همه کاربردهای مصرف‌کنندگان عملکرد بهتری دارند. و اگر قیمت آنها نیز پایین تر یا حتی کمی بالاتر از HDDها بود بدون شک برنده بودند. اما هنوز هم می توان گفت بعضی از خصوصیات HDDها ممکن است باعث شود که برای استفاده شما بهتر باشند:
استفاده در کامپیوترهای رومیزی با چندین هارد:. کاربران علاقه‌مند به برنامه های چندرسانه‌ای، افرادی که زیاد دانلود می‌کنند و گیمرها به فضای ذخیره‌سازی زیادی نیاز دارند. شما می‌توانید به راحتی با خرید و استفاده یک یا دو HDD فضای ذخیره سازی خود را با ارزان ترین قیمت تهیه کنید. و در عین حال از یک SSD کم حجم تر برای بوت سیستم استفاده کنید.
پشتیبان گیری از اطلاعات : پشتیبان‌گیری از یک دیتاسنتر بزرگ نیاز به سرعت SSD ندارد،. اما به فضای زیادی نیاز دارد که همین مزیتHDDها را بیشتر نشان می دهد.
تقریباً برای هر کار دیگر غیر از موارد بالا مخصوصا برای کاربرانی که بیشتر هارد های خود را حمل و نقل می کنند،. SSDها مقاوم‌تر هستند (مثل لپ‌تاپ‌ها که معمولاً جابجا می‌شوند).
قبلا SSDها به عنوان یک قطعه لوکس و در اکثر مواقع مخصوص شرکت‌های بزرگ بودند. اما حالا تقریبا برای همه کاربران به هارد اصلی تبدیل شده‌اند. چون دیگر زیاد گران نیستند، هرچند هنوز قیمت بالاتری نسبت به HDDها دارند.
در عین حال جذابیت بزرگ HDDها هنوز هم ظرفیت زیاد آنها با قیمت ارزان است. هارددیسک ممکن است همچنان گزینه بهتری برای ذخیره کردن اطلاعات باشد. بنابراین اگر به دنبال فضای ذخیره‌سازی اضافی هستید، حتما HDDها را در نظر داشته باشید. اما اگر می‌خواهید فایل‌های خود را بسیار محافظت شده نگه دارید و یا سیستم پرسرعت تری می خواهید، به SSDها فکر کنید.
آی تی مارکت نماینده رسمی شرکت آونگ در ایران است که SSDهایی با برند مشهور ADATA وارد می کند. و با گارانتی بلندمدت در اختیار کاربران عزیز قرار می دهد. گفتنی است ADATA یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان هارد های SSD و سایر فضاهای ذخیره سازی در جهان است. که محصولات آن در اختیار غول های فناوری قرار دارد.
منبع : www.pcmag.com
